ขนมจีนเป็นอาหารที่พบได้ทั่วประเทศไทยแต่สาเหตุหนึ่งที่ทำให้เมืองนครศรีธรรมราชมีร้านขนมจีนเยอะและได้รับความนิยม อาจไม่ใช่แค่เพราะว่าชาวนครศรีธรรมราชชอบกินขนมจีนเพียงอย่างเดียวแต่ต้นเหตุสามารถสืบย้อนไปยังประวัติศาสตร์การก่อตั้งเมืองนครศรีธรรมราช ช่วงหนึ่งหลังจากเมืองนครศรีธรรมราชกลายเป็นเมืองร้างเนื่องจากโรคระบาดประชาชนในเมืองอพยพหนีออกจากเมือง
ตำนานการสร้างเมืองนครศรีธรรมราชกล่าวเอาไว้ว่าประมาณช่วงก่อนปี พ.ศ. 1748 พระพนมทะเลศรีมเหสวัสดิทราธิราชผู้ครองเมืองเพชรบุรีหรืออาณาจักรพริบพรีในอดีตได้ส่งพระโอรสคือพระพนมวังพร้อมทั้งนางสะเดียงทองพร้อม “ชาวบ้านเมืองเพชรบุรี” หลายพันคน ช้าง ม้า จำนวนมากเดินทางลงมาสร้างเมืองนครศรีธรรมราชใหม่ใช้ชื่อเมืองนครดอนพระบริเวณอำเภอเมืองนครศรีธรรมราชในปัจจุบัน
เมืองเพชรบุรีหรืออาณาจักรพริบพรีกับชาวไทยวนมีอาหารชนิดหนึ่งเรียกว่า ขะ-นอม-จิน เป็นอาหารที่ได้รับอิทธิพลจากพม่ามีลักษณะเป็นเส้นแป้งต้มให้สุกรับประทานพร้อมกับน้ำแกงชนิดต่าง ๆ อาหารชนิดนี้ได้รับความนิยมในอาณาจักรล้านนา ชาวมอญ ชาวไทใหญ่ อาจมีลักษณะแตกต่างกันบ้างตามลักษณะวัฒนธรรมของแต่ละพื้นที่
ต่อมาในสมัยกรุงศรีอยุธยาประมาณก่อนปี พ.ศ. 1938 สมเด็จพระราเมศวรได้ทำสงครามกับเมืองเชียงใหม่หรืออาณาจักรล้านนาและได้รับชัยชนะจึงได้กวาดต้อนชาว “ไทยวน” ออกเสียงภาษาล้านนาว่า “ไตยวน” หรืออาณาจักรล้านนาจำนวนมากลงมาอาศัยในบริเวณ เมืองจันทบูร เมืองพัทลุง เมืองสงขลาและเมืองนครศรีธรรมราช
เชื่อว่าชาวเมืองเพชรและชาวไทยวนที่อพยพลงมาอาศัยบริเวณจังหวัดนครศรีธรรมราชในอดีตนำเอาวัฒนธรรมอาหารการกินเส้นขนมจีนมาด้วย คนนครศรีธรรมราชจำนวนมากสืบเชื้อสายมาจากชาวเมืองเพชรบุรีและชาวไทยวน ต่อมาภาษาได้เปลี่ยนไปจาก ขะ-นอม-จิน กลายเป็น ขนมจีน หรือ โหน้มจีน ในภาษาไทยสำเนียงใต้นครศรีธรรมราช
*อย่างไรก็ตามสมมุติฐานทั้งหมดเกิดจากการค้นข้อมูลของผู้เขียนอาจมีข้อผิดพลาดในเรื่องช่วงเวลาและสถานที่ผู้ที่สนใจข้อมูลเพิ่มเติมอาจต้องค้นหาข้อมูลจากแหล่งอื่น ๆ อ้างอิงประกอบ ข้อมูลในบทความนี้เริ่มนับตั้งแต่หลังยุคราชวงศ์ศรีธรรมาโศกราชล่มสลายด้วยโรคระบาดและทำให้เมืองนครศรีธรรมราชกลายเป็นเมืองร้างพระเจ้าศรีธรรมาโศกราชองค์สุดท้ายพร้อมญาติวงศ์เสด็จหนีลงเรือออกทะเลหายสาบสูญประมาณช่วงหลังปี พ.ศ. 1808
ที่มาของข้อมูล
ตำนานเมืองนครศรีธรรมราช ประวัติความเป็นมา จังหวัดนครศรีธรรมราช
ภาพกำแพงเมืองนครศรีธรรมราช ภาพถ่ายประมาณก่อนปี พ.ศ. 2453 (ภาพจากสำนักหอจดหมายเหตุแห่งชาติ)